ဂီရိ ဆိုင္ကလုံးဒဏ္ကို အဆိုးဆံုး ခံခဲ့ရတဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕နယ္ ၄ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ေက်းရြာေတြမွာ စီစဥ္ထားတဲ့အတိုင္း အခု ႏို၀င္ဘာလ ၇ ရက္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြ လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြ အေျခအေနမ်ဳိး မရႏိုင္ဘူးလို႔ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္မယ့္ ရခိုင္ပါတီတခုက ေျပာလိုက္ပါတယ္။ မုန္တိုင္းဒဏ္သင့္ ျပည္သူေတြဟာ အိုးအိမ္ေတြ ပ်က္စီးကုန္ၿပီး ေဘးလြတ္ရာမွာ ခုိလံႈေနရတဲ့ အေျခအေနမို႔ မဲ႐ံုေတြကို သြားေရာက္ မဲေပးႏိုင္မယ့္ အေျခအေနလည္း မရိွဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းၿပီး ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ မုန္တိုင္းအေျခအေနေၾကာင့္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ႐ႈပ္ေထြးေနတဲ့ အဲဒီေဒသအတြင္း ေရြးေကာက္ပဲြေတြကို ေရႊ႕ဆိုင္းေပးဖို႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီက ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပဲြ ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပခဲ့ၿပီးသားပါ။ ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ဖို႔ ၄ ရက္သာက်န္တဲ့ အခ်ိန္အထိ ဘာအေၾကာင္းျပန္ခ်က္မွ မရဘဲ အခုအတိုင္း ေရြးေကာက္ပဲြကို က်င္းပသြားမယ့္ လကၡဏာ ေတြ႕ေနရတယ္လို႔ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပထားတဲ့ အခ်က္အလက္၊ ဥပမာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ရဲ႕ နည္းဥပေဒ ပုဒ္မ ၈(စ) အရ ဒါမ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ကိစၥေတြမွာ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ေရႊ႕ဆုိင္းႏုိင္တာကိုး။ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကုိပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ေအာက္တိုဘာလ ၂၇ ရက္က တင္ထားတာပါ။”
အခုပဲ က်ေနာ္တုိ႔ ကုလသမဂၢဘက္က ထုတ္ျပန္ခ်က္တခု ရလုိ႔၊ လူေပါင္း ၂၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္က ရခုိင္ဘက္မွာ အေရးေပၚ အကူအညီေတြ လုိေနတယ္ဆုိၿပီး ေၾကညာခ်က္ ထုတ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ အကူအညီေတြ ေပးဖုိ႔လည္း လုပ္ေနေတာ့ တကယ္တမ္း အခုလို အေျခအေနမ်ဳိးေအာက္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္၊ မွ်မွ်တတ လုပ္ႏုိင္မယ့္ အေျခအေနေရာ ရွိရဲ႕လား၊ အန္ကယ့္အျမင္ သိခ်င္ပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ အျမင္ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲတခု လုပ္မယ္ဆုိရင္ ျပည္သူေတြရဲ႕ စိတ္ပုိင္း၊ ႐ုပ္ပုိင္းက ေအးေအးေဆးေဆးနဲ႔ မိမိရဲ႕ဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေန ရွိရပါမယ္။ အခုဟာက မုန္တိုင္းကလည္း ႐ုတ္တရက္ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္ေလာက္က ျဖစ္သြားတယ္၊ စားရမဲ့၊ ေသာက္ရမဲ့၊ အုိးအိမ္ေတာင္မွ အတည္တက် မရွိဘူး၊ ဒုကၡသည္စခန္းလို႔ေတာင္ မေခၚႏုိင္ေသးဘူးေလ။ ေကၽြးတာေလးေတြ၊ ေပးတာေလးေတြကို အိမ္မရွိ၊ အိုးမရွိဘဲ ေနရတဲ့ကာလမွာ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး မိမိတို႔ရဲ႕ ဆႏၵကို ထုတ္ေဖာ္ဖို႔ မဲ႐ုံကို သြားႏုိင္မလဲ။
“ၿပီးရင္ သူတုိ႔အခက္အခဲက အိမ္ေတြ ဘာေတြ အကုန္ ပါသြားတာကုိး။ သက္ေသခံ ကတ္ျပားတုိ႔ ဘာတုိ႔ကအစ အကုန္လုံး ပါသြားမွာဗ်။ အဲဒါေလးအတြက္ သက္ေသခံကတ္ျပား မဟုတ္ရင္လည္း တခုခုေပါ့ Identified လုပ္ႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေလးေတြကို ျပန္လုပ္ေပးႏုိင္တဲ့ ကာလေလးေတာင္မွ၊ တပတ္ေလာက္ေတာင္မွ၊ ဆုိေတာ့ ဘယ္လိုမွ ဒီတပတ္အတြင္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲက Free and Fair ျဖစ္ေအာင္၊ ျပည္သူေတြ စိတ္ရႊင္ရႊင္လန္းလန္းနဲ႔ ေပးႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္ေခ် မရွိဘူးလို႔ပဲ က်ေနာ္တုိ႔က သုံးသပ္ပါတယ္။”
အဓိကက ဂီရိ ဆုိင္ကလုံးမုန္တုိင္း သင့္ခဲ့တဲ့ ၄ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ အန္ကယ္တို႔ ပါတီကေရာ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္ ေနရာ ဘယ္ေနရာေတြ ရွိလဲခင္ဗ်။
“က်ေနာ္တုိ႔က အဲဒီ ၄ ၿမိဳ႕နယ္လုံးမွာ ယွဥ္ၿပိဳင္မွာပါ။ အဓိကျဖစ္တဲ့ ေက်ာက္ျဖဴမွာလည္း ၄ ေနရာ ၿပိဳင္မွာပါ။ ေျမပုံမွာလည္း ၄ ေနရာ ရွိပါတယ္။ ေျမပုံနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ ေပါက္ေတာမွာလည္း ရွိပါတယ္။ အကုန္လုံး ေနရာတုိင္း ၿပိဳင္မွာပါ။ ဒီဘက္က မင္းျပားမွာလည္း ေနရာတုိင္း ၿပိဳင္မွာပါ။”
အန္ကယ္တို႔ အဲဒါ ဘယ္လို စဥ္းစားထားလဲခင္ဗ်၊ အခု ေရြးေကာက္ပြဲကလည္း အရမ္းနီးေနၿပီဆုိေတာ့။ ဆက္လုပ္သြားမယ့္ပုံ ျဖစ္ေနတယ္။ မဲ႐ုံေတြ ဘာေတြ ျပင္ဆင္မႈ အေနအထားေရာ အန္ကယ္တို႔ ျမင္ရသေလာက္ ဘယ္လို အေျခအေနရွိလဲ။
“က်ေနာ္တုိ႔ ဒီဘက္မွာ ေျမပုံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ Contact ေလာေလာဆယ္ ျပတ္ေနပါတယ္။ ေပါက္ေတာဘက္မွာေတာ့ ရြာလုံးကၽြတ္၊ တခ်ဳိ႕ ဒီဘက္က ရြာမွာ အိမ္တုိင္းေစ့ေလာက္ ပ်က္သြားတာကိုး။ အဲဒီဘက္မွာေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ၾကားတဲ့သတင္းက ၿမိဳ႕နယ္ ေကာ္မရွင္ရယ္၊ တျခား အာဏာပိုင္ေတြရယ္ လာၿပီး မွတ္ပုံတင္တုိ႔ ဘာတုိ႔ ထုတ္ေပးၾကတယ္။ ႀကိဳတင္မဲ ေပးရမယ့္ သေဘာေတာင္ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ သတင္း ၾကားေနရပါတယ္။”
သူတို႔ပါတီအေနနဲ႔ အဲဒီေဒသေတြမွာ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကိုေတာင္ မလုပ္ႏိုင္ဘဲ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး ေကာ္မတီဖဲြ႕ၿပီး အကူအညီ ေပးေရးကိုပဲ အေလးေပး လုပ္ေနရတယ္လို႔ ဦးေအးေမာင္က ေျပာပါတယ္။
ကုလသမဂၢ ရန္ကုန္႐ံုးက ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ အနည္းဆံုး လူေပါင္း ၇၀,၀၀၀ ေက်ာ္ဟာ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ အိုးမဲ့အိမ္မဲ့ ျဖစ္ခဲ့ၿပီး လူေပါင္း ခန္႕မွန္းေခ် ၂၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္အတြက္ အေရးေပၚ အကူအညီေတြ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
WFP ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ အဖဲြ႕ကေတာ့ ဒီကေန႔မွာ အဲဒီေဒသက မုန္တုိင္းသင့္ ျပည္သူေတြအတြက္ တလစာ ဆန္ ၆၄၀ မက္ထရစ္တန္ခ်ိန္ စတင္ေပးပို႔လိုက္ၿပီး ေနာက္ထပ္ ၆၀၀ မက္ထရစ္တန္ခ်ိန္ ပို႔ဖို႔လည္း ရိွေနၿပီလို႔ သိရပါတယ္။
ဒီကေန႕အထိေတာ့ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု ႏိုင္ငံတကာ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရး႐ံုးကေန အေရးေပၚ အကူအညီအတြက္ အလႉေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁၀၀,၀၀၀ ရရိွထားၿပီးေတာ့ Dfid လို႔ေခၚတဲ့ ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံတကာ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ကလည္း ကယ္ဆယ္ကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၇၅၀,၀၀၀ ထည့္၀င္ဖို႔ ေၾကညာထားတယ္လို႔ ကုလ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။
ကုလသမဂၢနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာက ကြ်မ္းက်င္သူေတြဟာ မုန္တိုင္းေၾကာင့္ အပ်က္အစီးေတြကို တြက္ခ်က္ခန္႕မွန္းဖို႕နဲ႕ ကူညီကယ္ဆယ္ေရးေတြ ပိုမိုေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဖို႔ အစိုးရဘက္က ခြင့္ျပဳေပးဖို႔ လိုမယ္လို႔ ကုလသမဂၢဘက္ကေတာ့ ေျပာေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏိုင္ငံျခားက ကြ်မ္းက်င္သူေတြကိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးတဲ့ ရက္အတန္ၾကာအထိ သြားခြင့္ေပးႏိုင္ဖြယ္ မရိွဘူးလို႔ ကူညီေရး လုပ္ေနသူ အခ်ဳိ႕က ခန္႕မွန္းပါတယ္။

• နားဆင္ရန္