ျမန္မာႏိုင္ငံ အေနာက္ဘက္ ကမ္း႐ိုးတမ္းတေလွ်ာက္မွာ ေအာက္တိုဘာ ၂၂ ရက္ေန႔က တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ ဂီရိမုန္တိုင္းဒဏ္ သင့္ခဲ့ၾကတဲ့ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ အေရးေပၚ အကူအညီေတြ ေပးႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး အဖြဲ႕ေတြက အပူတျပင္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ ကုလသမဂၢရဲ႕ သုံးသပ္ခ်က္ တခုအရ ဂီရိမုန္တိုင္းေၾကာင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္ အပ်က္အစီးေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီလို ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြကို အကူအညီ ေပးႏုိင္ဖို႔ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ေတြ ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့ အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဂ်နီဗာၿမိဳ႕ကေန ဗြီအုိေအ သတင္းေထာက္ လီဇာ ရွလုိင္း (Liza Schlein) သတင္းေပးပို႔ထားတာကို မခင္ျဖဴေထြးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
မုန္တိုင္းဒဏ္ ဆိုးဆိုးရြားရြား သင့္ခဲ့တဲ့ ေဒသ ၄ ခုမွာ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ အမိုးအကာေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသလို ေသာက္သံုးေရနဲ႔ တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရးအတြက္ အေထာက္အပံ့ ပစၥည္းေတြ လုိအပ္ေနတဲ့အေၾကာင္း ကုလသမဂၢနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ကနဦး ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ တခုက ဆိုပါတယ္။
အစိုးရရဲ႕ စာရင္းအရ ေသဆံုးသူ ၄၅ ဦးရွိၿပီး အနည္ဆံုး ၁၀ ေယာက္ ေပ်ာက္ဆံုးနဲ႔ တျခား လူ ၅၀ ေလာက္ ဒဏ္ရာေတြ ရခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စုစုေပါင္း လူ ၂၀,၀၀၀ ေလာက္ မုန္တိုင္းဒဏ္ သင့္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေနာက္ဆံုး အစီရင္ခံစာေတြကလည္း ဆိုပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ လူ ၆၀,၀၀၀ ေလာက္ ေနစရာအိမ္မရွိ ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢ ကေလးငယ္မ်ား ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ (UNICEF) ေျပာခြင့္ရ အမ်ဳိးသမီး မာရီဇီ မာကာဒုိ (Marixie Mercado) က ေျပာပါတယ္။ ဒီလူေတြဟာ သူတို႔ရဲ႕ အိမ္ေတြနဲ႔အတူ တျခား ပိုင္ဆိုင္မႈေတြ အားလံုးကို ဆံုး႐ံႈးခဲ့ၾကတာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ကမ္း႐ိုးတန္း အနီးတ၀ုိက္က ကၽြန္းစုေတြနဲ႔ ေက်းရြာေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ အရင္က ရရွိခဲ့တဲ့ ေသာက္သံုးေရ ေနရာေတြအားလံုး ဆံုး႐ႈံးခဲ့ရသလို အခုခ်ိန္က မိုးရာသီ ကုန္ဆံုးခ်ိန္ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရ ျပတ္လပ္မႈနဲ႔ အႀကီးအက်ယ္ ႀကံဳရမယ့္ အေနအထား ရွိေနပါတယ္။ ေဆး႐ံု၊ ေဆးခန္း အနည္းဆံုး ၅၇ ခုဟာ လံုး၀ ပ်က္စီးသြားတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ျပန္ျပင္ဖို႔ ခ်က္ခ်င္းလိုအပ္တဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိေနပါတယ္။ က်န္းမာေရး လုပ္သားေတြအတြက္ တခုတည္းေသာ သြားလာေရးသံုး ေလွေတြ အမ်ားစုလည္း ပ်က္စီးခဲ့ရတာပါ။”
စပါးရိပ္သိမ္းဖို႔ ရက္သီတင္းပတ္ေလာက္ပဲ လိုေတာ့တဲ့အခ်ိန္ မုန္တုိင္းတိုက္ခတ္ခဲ့တာမွာ လယ္ဧကေပါင္း ၁၅,၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္ ပ်က္စီးခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ စားနပ္ရိကၡာနဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေရးဌာနက ခန္႔မွန္းပါတယ္။ ေရွ႕လာမယ့္ ၃ လအတြင္း လူ ၂၀၀,၀၀၀ ေလာက္အတြက္ အစားအစာ အေထာက္အပံ့ေတြ လိုအပ္လိမ့္မယ္လို႔ ကူညီေထာက္ပံ့ေရး အဖြဲ႕ေတြက ေျပာပါတယ္။
ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ ေထာက္ပံ့ေရး အစီအစဥ္နဲ႔ တျခား ႏိုင္ငံတကာက အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖြဲ႕ေတြက ဒုကၡသည္ေတြကို စားနပ္ရိကၡာ ျဖန္႔ေ၀ေပးတာေတြ စလုပ္ေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။
အိုးအိမ္မဲ့ ျဖစ္ေနသူေတြအတြက္ ေနပူမိုးရြာခံ တာေပၚလင္ ရြက္ဖ်င္စေတြ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ေျပာပါတယ္။ မုန္တိုင္းသင့္ ေဒသေတြမွာ ရာသီဥတုက သိပ္ကို ပူျပင္းတဲ့အတြက္ သာမန္ ရြက္ဖ်င္တဲေတြက အကာအကြယ္ ေကာင္းေကာင္းေပးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔လည္း သူတုိ႔က ေျပာပါတယ္။
မုန္တိုင္းဒဏ္ အဆိုးရြားဆံုး သင့္ခဲ့တဲ့ ေဒသေတြကို UNICEF ရဲ႕ အေရးေပၚ ကူညီကယ္ဆယ္ေရး လုပ္သားေတြ ေစလႊတ္ထားၿပီး ဦးစားေပး ကူညီရမယ့္ ကိစၥေတြ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ဖို႔ ရက္ ၉၀ စီမံကိန္း ေရးဆြဲ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔လည္း UNICEF ေျပာခြင့္ရ အမ်ဳိးသမီး မာကာဒုိက ေျပာပါတယ္။
အစားအစာ အာဟာရ၊ ေသာက္သံုးေရနဲ႔ တကိုယ္ေရ သန္႔ရွင္းေရးဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ပညာေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြမွာ UNICEF အဖြဲ႕က ဦးေဆာင္ၿပီး ႀကီးၾကပ္ ေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔လည္း သူမက ေျပာပါတယ္။
“မုန္တိုင္း အတိုက္မခံရခင္က အေျခအေန ျပန္ေရာက္ဖို႔ အေရးေပၚ က်န္းမာေရး ကိရိယာပစၥည္း ၄၀ ျဖန္႔ေ၀ဖို႔ ရွိတဲ့အထဲက ၁၅ ခုကို ေလာေလာဆယ္မွာ UNICEF က ျဖန္႔ေ၀ေပးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ မိသားစု ေထာက္ကူပစၥည္းေတြ၊ အမိုးအကာအတြက္ တာေပၚလင္ အစ၊ ေဆး၀ါးနဲ႔ ေသာက္သံုးေရ သန္႔စင္တဲ့ ပစၥည္းေတြကိုလည္း ျမန္မာၾကက္ေျခနီ အဖြဲ႕နဲ႔အတူ တျခား ပူးတြဲ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက ျဖန္႔ေ၀ေပးေနၾကပါတယ္။
“အာဟာရ အေထာက္အပံ့ ပစၥည္းေတြ ျဖန္႔ေ၀ဖို႔လည္း အဆင္သင့္ ေနရာခ်ထားၿပီးပါၿပီ။ ကေလးငယ္ေတြ ပညာသင္ၾကားႏိုင္ဖို႔ ၀ါးနဲ႔ တာေပၚလင္စေတြ သံုးၿပီး ယာယီေက်ာင္း ေဆာက္ဖို႔နဲ႔ အေရးေပၚ ေက်ာင္းသံုးပစၥည္း၊ ပရိေဘာဂ ပစၥည္းေတြနဲ႔ အိမ္သာေတြ ေဆာက္လုပ္ေပးဖို႔ အတြက္လည္း UNICEF နဲ႔ ေဒသခံအဖြဲ႕ေတြ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။”
မုန္တိုင္းသင့္ ေဒသေတြအတြက္ လိုအပ္ခ်က္ေတြ သိသိသာသာ ပိုမ်ားလာတာေၾကာင့္ လာမယ့္ ရက္ပိုင္းေတြအတြင္း ေငြေၾကး အကူအညီေတြ ေတာင္းခံသြားရမယ့္သေဘာ ရွိေနတယ္လို႔ ကုလသမဂၢက ေျပာပါတယ္။

• နားဆင္ရန္