ဂီရိ ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္း က်ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ ၿမိဳ႕နယ္ ၇ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္း ကယ္ဆယ္ကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ႏိုင္ငံတကာ အေထာက္အပံ့ေတြ ေပးၾကဖို႔ ရန္ကုန္မွာရိွတဲ့ ကုလသမဂၢ အဖဲြ႕အစည္း အသီးသီးက ႏိုင္ငံတကာ အလႉရွင္ေတြကို ေမတၱာရပ္ခံထားပါတယ္။ မုန္တိုင္းသင့္ခဲ့တဲ့ ေနရာေတြမွာ သြားလာေရး အခက္အခဲေတြေၾကာင့္ အပ်က္အစီး၊ အဆံုးအ႐ံႈး၊ လူအေသအေပ်ာက္ စာရင္းေတြကို အတိအက် မသိရေသးေပမဲ့ အိမ္ေထာင္စုေပါင္း ေသာင္းနဲ႕ခ်ီၿပီး ဒုကၡေတြ႕ေနၾကတယ္လို႔ ရန္ကုန္ ကုလသမဂၢ႐ံုးက ခန္႔မွန္းထားပါတယ္။ အျပည့္အစုံကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ ကိုသားၫြန္႕ဦးက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဂီရိ ဆိုင္ကလံုးမုန္တိုင္း သင့္ခဲ့တဲ့ ၿမိဳ႕နယ္ ၇ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ လူဦးေရ ၁,၀၀၀,၀၀၀ ေက်ာ္ ရိွမယ္လို႔ ရန္ကုန္ ကုလသမဂၢ႐ံုးက ခန္႕မွန္းပါတယ္။ ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႕အစည္းေတြက ရရိွတဲ့ မုန္တိုင္းအေျခအေန သတင္းေတြကို လက္ရိွ စုေဆာင္းေနဆဲျဖစ္ၿပီး အကူအညီ လိုအပ္ခ်က္ ေငြေၾကးပမာဏကိုေတာ့ မၾကာခင္မွာ ထုတ္ျပန္သြားဖို႔ ရိွေနပါတယ္။
OCHA လို႔ေခၚတဲ့ ကုလသမဂၢ လူသားခ်င္း စာနာကူညီမႈဆိုင္ရာ ညိႇႏိႈင္းေရးမႉး႐ံုးက အဖဲြ႕အစည္း အားလံုးရဲ႕ ဆံုခ်က္အျဖစ္နဲ႕ အဓိက ပင္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနပါတယ္။ လက္ရိွအားျဖင့္ေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြင္းမွာ ရိွၿပီးသား ကုလသမဂၢ ေအဂ်င္စီ အသီးသီးက ၀န္ထမ္းေတြနဲ႔ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို စုေဆာင္းေနသလို ေထာက္ပံ့ကူညီေရး လုပ္ငန္းေတြကိုလည္း စတင္ေနၿပီလို႔ ရန္ကုန္ ကုလသမဂၢ႐ံုး ျပန္ၾကားေရး တာ၀န္ခံ ဦးေအး၀င္းက ေျပာပါတယ္။
“ေဒသခံ အဖြဲ႕အစည္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ သူတုိ႔လည္း လက္လွမ္းမီသေလာက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး လုပ္ေနပါတယ္။ ရရွိတဲ့ သတင္းေတြကလည္း တျဖည္းျဖည္းေတာ့ ၀င္လာၿပီေပါ့ေလ။ ၀င္လာေတာ့ သိထားတာ မုန္တုိင္းသင့္တဲ့ ၇ ၿမိဳ႕နယ္က သတင္းေလးေတြေတာ့ နည္းနည္း ၀င္လာၿပီေပါ့။ အဓိကထိတာေတာ့ ေျမပုံ၊ ေပါက္ေတာ၊ စစ္ေတြ၊ အမ္း၊ မာန္ေအာင္၊ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရမ္းၿဗဲ စသျဖင့္ေပါ့။ အဲဒီေဒသမွာရွိတဲ့ လူဦးေရက ၁.၂ သန္းေလာက္ ရွိတယ္လို႔ မွန္းထားတယ္ဆုိေတာ့ အဲဒီေဒသမွာ ထိခုိက္တဲ့ ပမာဏ အတိအက်ေတာ့ မသိေသးဘူး။”
လတ္တေလာ အကူအညီေတြအတြက္ လုိအပ္ခ်က္ ဘယ္ေလာက္ေလာက္ ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားလဲခင္ဗ်။
“လိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး မ်ားပါတယ္။ မိသားစု၀င္ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီမယ္ဆုိရင္ အဲဒီကိန္းဂဏန္းေပၚမွာပဲ လတ္တေလာေတာ့ မွန္းထားတာေပါ့ဗ်ာ။ အဓိက လိုအပ္ခ်က္ေတြကေတာ့ ေသာက္သုံးေရသန္႔၊ ၿပီးေတာ့ အမိုးအကာ လုံၿခဳံမႈ အတြက္ေပါ့၊ ဒီပစၥည္းေတြ၊ ေနာက္ စားနပ္ရိကၡာ၊ က်န္းမာေရး ပစၥည္းေတြလည္း လုိအပ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ကုလသမဂၢေရာ ဒီက အဖြဲ႕အစည္းေတြကေရာ ျပည္တြင္းျပည္ပမွာရွိတဲ့ အလႉရွင္ေတြက ကူညီေပးႏုိင္ဖို႔ ေမတၱာရပ္ခံထားတာလည္း ရွိပါတယ္။”
ခန္႔မွန္းေျခ လူအေသအေပ်ာက္ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္လို႔ ၾကားပါသလဲ။
“လူအေသအေပ်ာက္ ကိန္းဂဏန္းေတြကေတာ့ ဟုိကရ၊ ဒီကရဆုိေတာ့ ေျပာရခက္ပါတယ္။ လူအေသအေပ်ာက္ကလည္း ကိန္းဂဏန္းကေတာ့ ေျပာင္းဦးမွာပါ။ တေန႔နဲ႔တေန႔ေတာ့ တူမွာမဟုတ္ဘူးခင္ဗ်။ တေနရာနဲ႔ တေနရာလည္း ရတဲ့ကိန္းဂဏန္းက မတူတဲ့အတြက္ ဒီဟာေတြကုိ စုစည္းၿပီးမွပဲ ေျပာလုိ႔ရမယ္။”
ဆယ္ဂဏန္းေလာက္မွန္းလား၊ ရာဂဏန္းေလာက္ မွန္းလားခင္ဗ်။
“ေလာေလာဆယ္ သိထားတာေတာ့ ဆယ္ဂဏန္းထဲမွာပဲ သိထားပါတယ္။”
ဒီဘက္က တျခား ကုလသမဂၢက ေနၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ အကူအညီေပးႏုိင္မယ့္ လူအင္အားေတြ ဘာေတြ အကူအညီေတြေရာ။
“အခုဟာ အဖြဲ႕အစည္းေတြကေတာ့ တဖြဲ႕ၿပီး တဖြဲ႕ေတာ့ တက္ေနတာေပါ့။ အဲဒီမွာလည္း ေဒသမွာရွိတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေဒသခံ NGO ေတြေရာ၊ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ NGO ေတြေရာ၊ UN အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ UNDP တုိ႔၊ WFP စသည္အားျဖင့္ သူတုိ႔လည္း လက္လွမ္းမီသေလာက္ သြားႏုိင္တဲ့ အေျခအေနေပၚ မူတည္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေနၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ ဒီမွာရွိတဲ့ စုေဆာင္းထားတဲ့ ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းေတြလည္း ပုိ႔ဖို႔ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ပို႔လည္း ပုိ႔ေနၿပီလုိ႔ သိရပါတယ္။ သူတို႔လည္း လက္လွမ္းမီသေလာက္ေပါ့။
“ဒါေပမဲ့ အဲဒီေနရာေတြက သြားရလာရ ခက္ခဲတယ္၊ ကၽြန္းေတြလည္းျဖစ္တယ္၊ ေရလမ္းကေနပဲ သြားလို႔ရတယ္ ဆုိေတာ့ ဒီအခက္အခဲေတြ ရင္ဆုိင္ၿပီးေတာ့လည္း လုပ္ေနၾကပါတယ္။ ရန္ကုန္ကလည္း UNFP၊ UNDP စသည္အားျဖင့္ က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ေရာ၊ လူမႈ၀န္ထမ္း ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ေရာ အကုန္လုံး ပတ္သက္တဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြနဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီးေတာ့ လုပ္ေနၾကပါတယ္။ အဆက္အသြယ္ရၿပီး တက္သြားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြလည္း ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။”
က်ေနာ္တုိ႔ အရင္ နာဂစ္ျဖစ္ၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ ကုလသမဂၢဘက္က ႀကီးၾကပ္ၿပီး သုံးပြင့္ဆုိင္ အဖြဲ႕တို႔ ဘာတုိ႔ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာ ရွိတယ္။ အခုေရာ အလားတူ ေဒသအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ အဲဒီလုိမ်ဳိးလုပ္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရွိပါသလား။
“ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အဲဒီအေျခအေနမ်ဳိးထိ မေရာက္ေသးဘူး။ နာဂစ္တုန္းက အေတြ႕အႀကဳံေတြက အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ နာဂစ္တုန္းကေတာင္ ေဒသခံေတြရဲ႕ စြမ္းပကားကုိ အမ်ားႀကီး အသုံးခ်ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။”
အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္က ဆိုင္ကလံုး သင့္ခဲ့တဲ့ ေဒသေတြကို ေဒသခံ အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အဖဲြ႕အစည္းက ကူညီေရး ၀န္ထမ္းအခ်ဳိ႕ သြားေရာက္ေနၾကၿပီလုိ႔ သိရပါတယ္။ ကယ္ဆယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနဘက္ကလည္း ေလယာဥ္ေတြနဲ႔ အဲဒီ အဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ အေထာက္အကူ ပစၥည္းေတြကို  သယ္ေဆာင္ေပးေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
**နားဆင္ရန္